Hörmətli oxucularım, bir zaman yazıçı Anarı qınayırdım ki, ziyalılarımızı pis görkəmdə təqdim edir. “5 mərtəbəli binanın 6-cı mərtəbəsi”ndəki Zaurun və Spartakın anası kimi ziyalı analar hələ də var, çoxalmışlar. Sanki mən Təhminəyəm, Zaur və Spartaklarını alıram əllərindən…
Hörmət hörmətə bağlıdır. Kiməsə yaşına və ya atamın xətrinə dillənmədiyimə və hörmət edib susduğuma görə çox peşiman olmuşam.
Şəhərin elə bir yerində yaşayıram ki, anam həmişə istəyib ki, belə yerdə evi olsun, yaşasın. Deyirdi ki, buranın havası yaxşıdır, insanları ziyalıdır, metroya, avtobus dayanacağına yaxındır, infrastruktur var. İnsanlarından savayı hamısıyla tam razıyam…
Bizim binada üçüncü mərtəbədə bir qonşu var, Yunus kişi, keçmiş dövlət qulluqçusudur, atamla yaxşı münasibəti var, zarafatcıl, yaxşı kişidir. Di gəl, onun həyat yoldaşı, adını belə bilmirəm, ərindən tam fərqli adamdır. Nə vaxt görürəm parkda oturub camaatı müzakirə edir, qeybət qırır.
Mən heç yaşıd qonşularımla qeybət etmirəm, sorğu-sual etmirəm, qalsın ki, yaşlı nəsillə…. Cavan qonşularım uşaqlarından, bağçalarından, yeməkdən, pəhrizdəən, məktəbdən, dərslərdən, dərsliklərdən danışırlar. Mənsə susub, sakit oturub dinləyirəm. Çünki yeni yazım üçün yeni mövzu ola bilər.
Deməli Yunus əmi hər dəfə ə atamı görəndə sorğu sual edərdi, bir dəfə şəxsi həyatım, ər və övladımla bağlı sual verəndə, dedim yaralı yerimdir, danışmaq istəmirəm, birdəfəlik ayrıldığımızı, onları unuda bilmədiyimi, hələ sevdiyimi, əzab çəkdiyimi, yeni həyata başlaya bilmədiyimi, evə gec gəlmə səbəblərimi, tənhalığımı, bərk darıxdığımı, övlad həsrətimi, qanundakı tələbləri, bədbəxtliyimi, işə başımı qatmağa çalışdığımı, ürəyimin xəstə olduğunu dedim, kövrəldim, anladı. Dedi ki: “Qızım, üzülmə, darıxma, hər şey düzələcək, səbr et. Allah bir qapını bağlayıb, o birisini açır, hələ cavansan.” O gündən sadəcə salam, necəsən, işlərin necədir? sualını verir və bayramlarda bayramlaşır. Qanacaqlı, mədəni kişidir.
Di gəl, onun xanımı hər dəfə məni görəndə, sorğu suala tutmaq istəyəndə konkret cavab verirəm, keçirəm, ona qalan arxamca məni qonşularla müzakirə etmək qalır. Bir neçə dəfə ironik atmacalar atıb, cavabını alıb, amma rahatlıq tapmayıb, həyat yoldaşımdan ayrıldığımı bildiyi halda, hər dəfə eyni sualları (Qızın necədir? Ərin necədir?Darıxırsanmı? Nə vaxt gəlirlər? Nə vaxt gedirsən? Danışırsanmı? Niyə birini tapıb ərə getmirsən? Niyə barışmırsan?) verir, hər dəfə də eyni cavabı alır: “Bu haqda danışmaq istəmirəm.” Bu cavabı verib evimə gedirəm. Məncə, kobud hərəkət etmirəm. Demirəm ki: “Sənə nə var? Sənə nə? Get, öz işinlə məşğul ol”.
İnsanın yaralı yerini bilib, oradan vurmaq insanlıqdan deyil. Hər dəfə yaranı yeniləmək, ironik baxmaq, tənha qadınsan deyə, rəqib və ya fahişə kimi yanaşmaq digər qadına heç yaraşmaz.
Mən hesabat verməyi və şəxsi həyatımla bağlı suallara cavab verməyi, şəxsi həyatıma kənar müdaxilələri qəti qəbul etmir və sevmirəm, özüm də eyniylə nə hesabat tələb edir, nə suallar verir, nə də müdaxilələr edirəm.
Səbəbləri var:
- Keçmiş həyat yoldaşımla birlikdə yaşadığım vaxtlarda onlar yoldaşımla dostluq edirdilər, qızım Yunus əmini çox sevirdi, hər dəfə əmisi ona konfet, oyuncaq, bayram payı verirdi. Çox sağ olsun.
- Keçmiş ərim çox fağır, saf, sadəlövh biridir, kompüter və ya internetdə problem olanda, saatlarla qonşularda qalırdı, onlar da onu sorğu-suala çəkib, ailəmiz haqqında hər şeyi öyrənirdilər. Hər kəs hər şeyi bilirdi…
- Tək yaşamağım, azad olmağım, hesabat verməməyim, baş qoşmamağımdır.
Bu gün də işdən evə gəlirdim, üçüncü mərtəbədə bunları gördüm, salamlaşdım gülərüzlə, keçib getmək istəyirdim ki, arvadı yenə sancdı: “Qızın necədir?” Ardıcıl sual hücumuna məruz qalacağımı bilib, mədəni şəkildə eyni cavabı verdim: “Bu haqda danışmaq istəmirəm”. Arvadı necə hirsləndirdisə, mədəni cavabım, əri də mənimüdafiə edib, onu danladığına görə: “Hər dəfə soruşursan, hər dəfə eyni cavabı verir, niyə soruşursan axı?!” deməyi ilə arvadın hirslənib od püskürməyi bir oldu:”Bilmirdim, daha soruşmaram, böyük pox sayır özünü, nədir ki o, kimdir ki, o, qancıq, evə gec gəlir, qızını verib atasına ki, keyf eləsin, qəhbə, o, nə anadır? Ona uşaq lazım deyil, yazıq uşaq. Onunku avaralanmaqdır. Nə gündədir?”. Ər onu sakitləşdirməyə çalışır, o qızışır. Düz üçüncü mərtəbədən düşə-düşə küçəyə çıxanadək məni söydü, müzakirə etdi, qınadı. Mənəvi məhkəmədə günahkar çıxartdı. Sanki qonşuluqdakı, küçədəki bütün kişilərlə yatıb durmuşam, bu da şam tutub yengəlik edib, şahid olub seks zamanı, sevişərkən.
İndi qonşuma cavabımı buradan verirəm, digər onun kimilərə birbaşa cavabım olsun:
- Qancıqlıq odur və poxu o adamlar yeməlidir ki, o ayrılmış dul, tənha və ayrı yaşayan, özü işləyib, öz zəhmətilə halal pulunu qazanan qadına qəhbə, qancıq deyir;
- Qancıqlıq odur və poxu o adamlar yeməlidir ki, insanları tanımadan onlar haqqında fikir yürüdür, başqaları ilə qeybət edir, şərləyir;
- Qancıqlıq odur və poxu o adamlar yeməlidir ki, insanların yaralı yerinə toxunur, şəxsi həyatına müdaxilə edir, sorğu-sual edir və şəxsi həyatına burnu girmədiyi halda, başını soxur;
- Qancıqlıq odur və poxu o adamlar yeməlidir ki, insanın yaralı yerini bilib, ona təsəlli verməkdənsə, yarasını yeniləyir.
İndi bildin necə bir qancığam, qancıq kimi nələr edə bilərəm və nə boyda poxam? İndi bildin bu vaxtadək necə sakit və mədəni cavablar verir, susurdum, atamın xətrinə dillənmirdim? İndi bildin ki, sözün sənin necə dostun və düşmənin ola bilər?
Bildinsə, lap yaxşı. Di, indi get, qəmişini çək məndən… Yunus əmi, Sizə yazığım gəlir, siz neçə ili belə qadınla necə yaşayıbsınız və yaşayırsınız? Siz hara, o hara?
İndi anlayıram ki, anamın haqlı olmayan tərəfləri vardır: Ziyalı insanlar hər zaman yaxşı insanlar olmur, yaxşı qonşular hər zaman ziyalı olmur. Ziyalı qonşuların bir çoxu bir pox olmurlar, bəzisi hətta qancıq olurlar… Özü də əsl küçə tulası, qancıqlardan…
Комментарии